8 Mart Dünya Kadınlar Günü nasıl ortaya çıktı?
8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nün kökenleri, kadınların hak mücadelesine dayanan bir dizi olaya dayanmaktadır. İlk olarak, 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında, özellikle sanayileşmenin etkisiyle birlikte çalışma koşulları oldukça zorlu ve insan haklarını ihlal edici bir hal almıştı. Kadınlar, bu süreçte özellikle düşük ücretlerle ve kötü çalışma koşullarında çalışmak zorunda kalıyorlardı.
Dünya Kadınlar Günü'nün doğrudan kökenleri, 1908 yılında New York'ta yaşanan bir dizi olaya dayanır. 8 Mart 1908'de, Triangle Shirtwaist Factory adlı bir tekstil fabrikasında çalışan binlerce kadın işçi, daha iyi çalışma koşulları, insanca muamele ve kısa çalışma saatleri talebiyle greve gitti. Ancak, fabrikanın patronları, işçilere karşı sert önlemler aldılar. İşçilerin içinde bulunduğu fabrikanın bir bölümü, yangın çıktığında kaçmalarını engelleyecek şekilde kilitlenmişti. Yangın sonucu 129 kadın işçi hayatını kaybetti.
Bu trajik olay, kadınların çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve işçi haklarının savunulması için bir dönüm noktası oldu. 1910 yılında, II. Enternasyonal adlı sosyalist örgütün kadın delegeleri, Kopenhag'da toplandı ve kadınların eşit haklarını savunmak amacıyla 8 Mart'ın "Uluslararası Kadınlar Günü" olarak kutlanması kararını aldılar.
Daha sonraki yıllarda, Dünya Kadınlar Günü, kadınların siyasi haklarını, çalışma koşullarını ve toplumsal cinsiyet eşitliğini savunmak için bir platform haline geldi. Günümüzde, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü, kadınların hak mücadelesini ve kazanımlarını kutlamanın yanı sıra, toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda farkındalık yaratmak için bir fırsat olarak kabul edilmektedir.
Türkiye’de 8 Mart Dünya Kadınlar Günü
1921 yılında, Türkiye'de ilk 8 Mart Kadınlar Günü kutlaması iki komünist kız kardeş olan Rahime Selimova ve Cemile Nuşirvanova'nın öncülüğünde gerçekleşti. Ancak, bu kutlamaların ardından uzunca bir süre 8 Mart Dünya Kadınlar Günü kutlamak yasaklandı. Bu yasaklamanın temel sebebi, dönemin siyasi ortamında komünist tehlike algısının etkisiydi.
1975 yılında "Birleşmiş Milletler Kadın On Yılı" ilan edilince, Türkiye'de de 8 Mart kutlamalarına olan ilgi arttı. Çeşitli kadın derneklerinin de etkisiyle, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü yeniden meydanlara çıktı.
Ancak, 1980 darbesi sonrası dört yıl boyunca her türlü miting ve etkinlik yasaklandı. Ancak 1984 yılından itibaren Türkiye'de 8 Mart Dünya Kadınlar Günü, artık sadece sosyalist kesimlerin değil, tüm kesimlerin kutladığı ve sahip çıktığı bir gün haline geldi. Bu süreçte, kadın hakları ve toplumsal cinsiyet eşitliği konularında farkındalık arttı ve 8 Mart, Türkiye'de kadınların haklarını savunma ve kutlama günü olarak kabul edildi.
