2023-24 sezonunda Real Madrid, 1,13 milyar dolarlık gelir elde ederek tek bir yılda on milyar dolar barajını aşan ilk futbol takımı oldu. Aslında, herhangi bir spor dalında 1 milyar dolarlık gelir barajını aşan tek bir takım daha var: Forbes'un tahminlerine göre, bunu ilk kez 2021'de başaran NFL'nin Dallas Cowboys takımı, 2023'te 1,2 milyar dolara tırmandı.
İngiltere Premier Lig'inden Manchester City, 2023-24 sezonunda 901 milyon dolarlık gelirle Real Madrid'e en yakın futbol takımı oldu.
Ancak Real Madrid'e değerleme açısından en yakın takım, 6,6 milyar dolarlık değeriyle Manchester'ın diğer takımı Manchester United. United, 5,65 milyar dolarlık değeriyle finansal sıralamada üçüncü sırada yer alan bir başka İspanyol devi Barcelona'nın önünde liderliğini koruyor.
EN DEĞERLİ 30 TAKIM 72 MİLYAR DOLARIN ÜZERİNDE
En değerli 30 futbol takımı toplamda 72 milyar doların üzerinde, yani ortalama 2,4 milyar dolar değerinde. Bu 2024'ün rekoru olan 2,26 milyar dolardan yüzde 5 artışı gösteriyor.
Listede Premier Lig'den 12 takım, İtalya Serie A'dan dört takım, İspanya La Liga'dan üç takım, Almanya Bundesliga'dan iki takım ve Fransa Ligue 1'den bir takım yer alıyor. ABD futbol ligi MLS'den de sekiz takım var, ancak hiçbiri 1,25 milyar dolar ile 15. sıradaki LAFC'nin üzerine çıkamadı.
Avrupa kulüpleri, takımların ilerleyişine bağlı olarak yüksek ödüller sunan kıtasal turnuvalardan yararlanıyor. Örneğin, Real Madrid'in para makinesi geçen yıl UEFA Şampiyonlar Ligi şampiyonluğuyla 154 milyon dolarlık ödül parası kazanarak büyük bir destek aldı. Avrupa Ligi'nin ödül parası o kadar yüksek olmasa da 2024 şampiyonu Atalanta yine de yaklaşık 38 milyon dolar kazandı.
Bu, bu sezon Premier Lig sıralamasında 16. sıraya gerileyen ancak kıtasal turnuva finaline yükselmeyi başaran Manchester United için iyi bir haber.
Red Devils (Kırmızı Şeytanlar), elbette, 1990'lar ve 2000'lerdeki 20 yıllık hakimiyetiyle oluşturduğu tüm spor dallarının en güçlü markalarından biri ve devasa bir küresel taraftar kitlesinden de yararlanıyor.
Aynı şekilde, Real Madrid de uluslararası çekiciliğe ve buna uygun kazançlı ticari ortaklıklara sahip. Ayrıca, en az bunun kadar önemli olan bir diğer nokta da kulübün Santiago Bernabéu Stadyumu'nun 1,9 milyar dolarlık yenileme çalışmalarını kısa süre önce tamamlamış olması. Bu yenileme, bilet satışları da dahil olmak üzere maç günü gelirlerini önemli ölçüde artıracak.
Ancak Real Madrid'in toplam geliri Cowboys'unkine benzer olsa da kulübün değeri Dallas'ın 10,1 milyar dolarlık değerinin 3 milyar dolar altında. Bu fark, liglerin farklı gelir katsayılarının bir sonucu ve spor yatırımcılarının coşkusunu ve gelecekteki gelir artış beklentilerini yansıtıyor.
Forbes'un Eylül ayında yayınlanan en son NFL değerlemelerinde, ortalama gelir katsayısı 9 kat iken, NBA'de bu rakam 11,7 kat ile daha da yüksekti. Buna karşılık, Forbes tarafından değer biçilen 22 Avrupa futbol kulübünün ortalama değeri 570 milyon dolar gelirle 2,9 milyar dolar olup, yani 5,1 kat.
Avrupa'daki farklı takımlar, ülkeler ve ligler, önemli borçlar, kısıtlayıcı mülkiyet şartları, medya hakları ücretlerindeki yetersiz artışlar (hatta düşüşler) ve stadyum iyileştirmelerini zorlaştıran bürokratik engeller gibi kendilerine özgü zorluklarla karşı karşıya. Buna ek olarak, tüm kıtada harcamaları kontrol altında tutacak bir maaş sınırı bulunmuyor. Takımlar kötü bir sezon geçirdiklerinde küme düşme korkusunu taşıyor ve spor kültürü genel olarak kulüplerin ticarileşmesine dirençli. Taraftarlar da sık sık bilet fiyat artışlarını protesto etmekte. Örneğin Aralık ayında, Premier Lig'in Liverpool, Everton, Manchester United ve Manchester City taraftarları, fiyat artışlarına karşı gösterilerde birleşti ve Liverpool ve City daha sonra gelecek sezon için maliyetleri dondurduklarını açıkladı.
Ortalama bir takımın gelirinin 9,3 katı değerinde olduğu MLS'deki çarpanlar, daha fazla iyimserliği işaret ediyor ve geçen sezon gelirlerinin üçte birinden azına rağmen (95 milyon dolar karşı 343 milyon dolar) Premier Lig'deki Aston Villa'dan 1 milyar dolar daha fazla değere sahip olan LA Galaxy'nin neden bu kadar değerli olduğunu açıklıyor.
Yine de büyüme bazı Kuzey Amerika liglerinden daha yavaş olsa da, Avrupa takımları değer kazanmaya devam ediyor. Yıllık bazda başı çekenler, gelirlerinde artış yaşayan ve 2024'ün en değerli takımlar listesinde sırasıyla yüzde 31 ve yüzde 38 artışla 3,4 milyar dolar ve 1,1 milyar dolara ulaşan Premier League'den Arsenal ve Newcastle United.
Tüm takımlar, önümüzdeki ay ABD'de başlayacak genişletilmiş Kulüpler Dünya Kupası ve yine Kuzey Amerika'da oynanacak 2026 FIFA Dünya Kupası'ndan bir ivme kazanmayı umuyor. Bu iki turnuva, futbola olan ilgiyi artıracak. Bireysel kulüpler arasında, Inter Milan ve Paris Saint-Germain gelecek yıl sıçrama yapabilir. Şampiyonlar Ligi kupasını kazanan PSG'nin ek geliri 28 milyon dolar oldu.
Bu arada Barcelona, Real Madrid'in izinden giderek Camp Nou stadyumunu yenileme çalışmalarına başladı. Yenileme çalışmalarının önümüzdeki yaz tamamlanması bekleniyor. Bu yenileme, Barcelona'nın da 1 milyar dolarlık gelir barajını aşmasına yardımcı olabilir.
Saha içinde ve dışında El Clásico, futbolun en şiddetli rekabeti olabilir.
Peki, Türk takımları ne durumda? Almanya merkezli Transfer Markt'ın sıralamasında göre ilk 100 sıralamasında Türkiye'den üç futbol kulübü bulunuyor.
İşte Forbes'in ve Transfer Markt'ın sıralaması ve takımların piyasa değerleri şöyle:
1- Real Madrid - 6,75 milyar dolar
2- Manchester United - 6,6 milyar dolar
3- FC Barselona - 5,65 milyar dolar
4- Liverpool FC - 5,4 milyar dolar
5- Manchester City - 5,3 milyar dolar
6- Bayern Münih - 5,1 milyar dolar
7- Paris Saint-Germain - 4,6 milyar dolar
8- Arsenal FC - 3,4 milyar dolar
9- Tottenham Hotspur - 3,3 milyar dolar
10- Chelsea FC - 3,25 milyar dolar
11- Juventus FC - 2,15 milyar dolar
12- Borussia Dortmund - 2,05 milyar dolar
13- Atletico de Madrid - 1,7 milyar dolar
14- AC Milan - 1,5 milyar dolar
15- Los Angeles FC MLS - 1,25 milyar dolar
16- Inter Miami MLS - 1,2 milyar dolar
17- Inter Milan Serie A - 1,15 milyar dolar
18- West Ham United - 1,125 milyar dolar
19- Newcastle United - 1,1 milyar dolar
20- LA Galaxy MLS - 1 milyar dolar
21- Atlanta United MLS - 975 milyon dolar
22- Aston Villa - 900 milyon dolar
23- New York City FC MLS - 875 milyon dolar
24- Brighton & Hove Albion Premier Lig - 860 milyon dolar
25- Fulham Premier Lig - 850 milyon dolar
26- Austin FC MLS - 825 milyon dolar
27- AS Roma Serie A - 810 milyon dolar
28- Seattle Saunders MLS - 800 milyon dolar
29- Crystal Palace Premier Lig - 790 milyon dolar
30- D.C. United MLS - 785 milyon dolar
Süper Lig şampiyonu Galatasaray 346,14 milyon dolarlık değeriyle 48'inci sırada yer aldı. Türk takımlarından Galatasaray listede 2014 yılında 15'inci, 2015 yılında ise 20'ince sırada yer almıştı. Bu yıl ilk 30 sıralamasına yine hiç Türk takımı yer almadı.
Fenerbahçe 305,90 milyon dolarlık değeriyle 53'üncü ve Beşiktaş JK ise 153,30 milyon dolarlık değeriyle 97'nci sırada yer alıyor.
Transfer Markt'ın sıralamasında Türk kulüpleri:
48. Galatasaray - 346,15 milyon dolar
53 - Fenerbahçe - 305,90 milyon dolar
97- Beşiktaş JK -153,30 milyon dolar
