Emekli olmak için prim günü yeterli olmayanlar, varsa askerlik, doğum gibi süreler için Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) hizmet borçlanması yaparak eksik prim günlerini tamamlayabiliyorlar. Askerlik ve doğum dışında memurların aylıksız izin süreleri, doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirilen süreler, avukatlık staj süreleri, grev ve lokavtta geçen süreler, hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri için de SGK’ya hizmet borçlanması yapma hakkı bulunuyor.
SGK’ya borçlanmanın hangi kazanç üzerinden yapılacağı, borçlanmayı yapan kişi tarafından belirleniyor. Prime esas kazanç tutarı brüt asgari ücret ile bunun 7,5 katı arasında değişiyor ama genelde borçlanmalar asgari ücret üzerinden yapılıyor.
2025 yılında askerlik, doğum vs borçlanmasını asgari ücret üzerinden yapanların 1 gün için ödemesi gereken prim tutarı 277,39 TL’dir. Askerliğini 18 ay yapan kişi bu sürenin tamamını asgari ücret üzerinden borçlanmak istediğinde bu yılın sonuna kadar 149.790,60 TL öder.
Doğum yapan kadınlar çocuk doğduktan 2 yaşını dolduruncaya kadar olan dönemde boşta geçen süreleri için SGK’ya borçlanma yapabilirler. Borçlanma hakkı 3 çocuk ile sınırlı. Bir kadın 3 çocuk için 2’şer yıldan toplam 6 yıla kadar borçlanma yapma hakkına sahiptir. Her bir çocuk için 720 günden, 3 çocuk için toplam 2 bin 160 güne kadar doğum borçlanması yapma imkânı bulunuyor.
Bir çocuğu için 720 gün doğum borçlanması yapan kadın 2025 yılında 199.720,80 TL, iki çocuk için 399.441,60 TL, üç çocuk için de 599.162,40 TL tutarında prim öder.
VERGİ İNDİRİMİYLE BORÇLANMA MALİYETİ AZALTILABİLİR
Gelir Vergisi Kanununa göre, sosyal güvenlik kurumlarına ödenen primler gelir vergisi matrahından indirilebiliyor. SGK’ya yapılan her türlü borçlanma primleri de bu kapsamda yer alıyor. Askerlik ve doğum borçlanması başta olmak üzere yukarıda saydığım hizmet borçlanmalarının tamamı için ödenen primleri, gelir vergisi matrahından indirmek mümkündür. Böylece borçlanma için ödenen primin bir kısmı geri alınabiliyor.
VERGİ İNDİRİMİ ÇALIŞANLARA UYGULANIYOR
Ödenen primlerin vergi matrahından indirilebilmesi için borçlanmanın sigortalı çalışmakta iken yapılması ve borçlanma sonrasında çalışmaya devam etmek gerekir.
Vergi indiriminden yararlanabilmek için borçlanmaya dair ödeme belgesi iş yerine verilir. Belgenin işverene verildiği aydan başlayarak, takvim yılı sınırlaması olmaksızın, ödenen tutarın tamamı kazançtan indirilir.
BORÇLANMA YAPTIKTAN SONRA EMEKLİ OLUP ÇALIŞMAYA DEVAM EDEN DE YARARLANIR
Eksik prim gününü tamamlamak için borçlanmalar genellikle emekliliğe kısa süre kala yapılıyor. Tercihen borçlanmanın çalışma hayatı devam ederken yapılması daha doğrudur.
Borçlanma yapan kişi emekli olduktan sonra aynı iş yerinde veya başka bir işyerinde çalışmaya devam ederse, diğer işçiler gibi borçlanma primlerini vergi matrahından indirme hakkına sahiptir. Emekli olduktan sonra çalışmaya bir süre ara verip daha sonra bir işte çalışmaya başlayanlar da 5 yılı aşmamak şartıyla vergi indirimi hakkından yararlanırlar. Bu kişilerin de vergi düzeltme başvurusu yapmaları gerekiyor.
ASGARİ ÜCRETLE ÇALIŞANLAR VERGİ İNDİRİMİNDEN YARARLANAMAZ
Çalışanların vergi indiriminden yararlanabilmesi için ücretten vergi kesilmiş olması gerekir. Tüm çalışanların asgari ücrete kadar olan kazançları 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren vergi dışı bırakılmış bulunuyor. Dolasıyla asgari ücretle çalışanlardan vergi alınmıyor. Bu nedenle, emekli olmadan önce veya sonra asgari ücretle çalışanlar vergi ödemedikleri için vergi indirimi başvurusu yapmalarına gerek bulunmuyor.