Sağlıklı yaşamanın formülleri az çok biliniyor. Yediklerimize içtiklerimize dikkat etmek her ne kadar önemli olsa da, egzersiz ve spor yapmak da son derece önemli. Ancak bunlar dışında en önemli faktörlerden biri vücudun dinlenmesi.
Dünya çapında milyonlarca kişi yediğine içtiğine dikkat etmediği gibi, uyku saatlerini de umursamıyor. Evet her ne kadar sağlıklı beslenme önemli bir etken olsa da, hepsinden önemlisi uyumak altın kural olarak biliniyor.
Yatağa erkenden girip fakat uykuya dalamayan da çok fazla insan var. Ancak genel olarak bakıldığında 6 saat kuralına uyabiliyorsanız pek çok hastalık veya riskten uzak kalabilirsiniz. İşte en az 6 saat uyumanın vücuda etkileri.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ ZAYIFLIYOR
Kaliteli uykunun vücuda pek çok etkisi var. 2023 yılında yayımlanan bir araştırma, günde 6 saatten az uyumanın bağışıklık sisteminin aşıya verdiği yanıtı bile zayıflatabileceğini ortaya koymuştu. Uyku sırasında vücudun enfeksiyonlarla savaştığını belirten Klinik Sağlık Psikoloğu ve Uyku Uzmanı Dr. Sue Peacock, şu bilgileri verdi:
“Araştırmalar, uyku-uyanıklık döngüsü ile bağışıklık sistemi arasında karmaşık bir bağ olduğunu gösteriyor. Uyurken bağışıklık sistemi, sitokin adı verilen koruyucu maddeler üretiyor. Bunlar hem uykuyu destekliyor hem de vücudu bakterilere ve virüslere karşı savunuyor.” Sonuç olarak geceleri en az 6 saat uyuyorsanız bağışıklık sisteminiz kolay kolay zayıflamıyor.
ARTAN KAYGI
Gece uykusuzluğunun ikinci etkisi ise kaygının artması. Dr. Sue konuya ilişkin şöyle diyor;
“Anksiyete, beyniniz ”savaş ya da kaç" modunda olduğu ve anksiyeteye neden olan her şeyin olası sonuçlarını düşündüğü için vücudunuzun uykuya dalma yeteneğini olumsuz etkileyebilir.
“Ayrıca, uykuya ilişkin beklenti kaygısı ve belirli anksiyete, uyku bozukluğuna ve uykusuzluğa yol açabilir, bu da her iki durumu da kötüleştirebilecek bir geri bildirim döngüsü yaratır.”
Araştırmalar, uyku eksikliğinin bizi moral bozukluğuna sürükleyebileceğini de ortaya koyuyor.
ADET DÜZENSİZLİKLERİ
Uyku ve biyolojik saat uzmanı Dr. Katharina Lederle, uykusuzluğun tiroit hormonunu olumsuz etkilediğini vurgulayarak şunları kaydetti:
“Uyku yoksunluğunda tiroit uyarıcı hormon (TSH) seviyesi artar. Özellikle doğurganlık dönemindeki sağlıklı genç kadınlarda bu artış belirgin hale gelir. Yüksek TSH seviyesi adet düzensizliklerine, yumurtlamanın gerçekleşmemesine, adet görememeye ve tekrarlayan düşük riskine yol açabilir.”
KİLO ARTIŞI
Son olarak uykusuzluğun bir diğer etkisi de kilo kontrolünde ortaya çıkıyor. Uyku sırasında kortizol, leptin ve ghrelin gibi iştah ve kilo düzenleyici hormonların dengelendiğini hatırlatan Dr. Sue Peacock, şunları ifade etti:
“Yeterince uyunmadığında bu hormonların kan seviyeleri düşüyor. Uzun vadede bu durum iştah artışı, aşırı yeme ve kilo alımına neden oluyor.”
Araştırmalar, düzensiz uyku alışkanlıklarına sahip kişilerin obezite riskinin daha yüksek olduğunu da ortaya koyuyor.
DİĞER SORUNLAR
Ayrıca yeterince uyumamanın felç, hipertansiyon, kalp krizi gibi riskleri de artırdığı biliniyor.
