Gündelik işleri zorlaştıran, uyku düzenini bozan ve aylarca sürebilen omuz ağrılarının ardında donuk omuz sendromu çıkabilir. Risk gruplarında diyabet, tiroid rahatsızlıkları ve kalp hastalıkları öne çıkıyor.
DONUK OMUZ (YAPIŞKAN KAPSÜLİT) NEDİR?
Donuk omuz, tıp literatüründe “yapışkan kapsülit” olarak da bilinir. Omuz eklemini saran sinovyal zarın iltihaplanması sonucunda ortaya çıkan bu durum; omuzda sertlik, ağrı ve hareket kısıtlılığına yol açar. Ağrı nedeniyle omuzun daha az kullanılması, kapsülün kalınlaşıp gerilmesine sebep olur ve eklem hareketlerini daha da zorlaştırır.
DONUK OMUZUN NEDENLERİ
Donuk omuzun nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte bazı durumlar risk faktörü oluşturur:
İdiopatik nedenler: Nedeni tam olarak belirlenemeyen vakalar.
Travma ve cerrahi sonrası: Omuz yaralanmaları, tendon yırtıkları, eklem kireçlenmeleri veya ameliyat sonrası gelişen hareket kısıtlılığı.
Hastalıklarla ilişkili nedenler: Diyabet, tiroid bozuklukları, kolesterol yüksekliği, kalp hastalıkları, meme hastalıkları ve boyun sorunları.
Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülür ve özellikle 40 yaş üzerindeki bireylerde yaygındır. Ayrıca yoğun stres altında olan kişilerde görülme ihtimali daha yüksektir.
BELİRTİLER
Donuk omuzun ilk belirtisi genellikle ağrıdır. Ardından hareket kısıtlılığı gelişir. Omuzun karmaşık yapısı sayesinde kol yukarı kaldırılabilir, döndürülebilir ve çeşitli açılarda hareket edebilir. Ancak bu sendromda eklem kapsülü sıkışır ve büzülür. Bu da ağrı ve tutukluk hissine yol açar. Belirtiler özellikle geceleri şiddetlenebilir ve uyku düzenini bozabilir
DONUK OMUZUN AŞAMALARI
Donuk omuz yavaş ilerleyen ve 3 aşamada seyreden bir hastalıktır:
Yangı Aşaması (6-9 ay): Omuz hareketleri ağrıya neden olur, hareket açıklığı giderek kısıtlanır. Ağrılar özellikle geceleri artar.
Donma Aşaması (4-12 ay): Ağrı azalsa da omuz sertleşir. Günlük aktiviteler (giyinmek, saç taramak, banyo yapmak gibi) zorlaşır.
Çözülme Aşaması (6 ay – 2 yıl): Omuz hareketleri yavaş yavaş düzelir.
RİSK FAKTÖRLERİ
Donuk omuz gelişimini kolaylaştıran faktörler:
- 40-60 yaş aralığında olmak
- Omuz yaralanması veya ameliyat öyküsü
- Diyabet
- Tiroid hastalıkları (hipotiroidi, hipertiroidi)
- Parkinson, kalp hastalıkları ve inme öyküsü
- Bir omuzda donukluk varsa, diğer omuzda da ortaya çıkma ihtimali yaklaşık %30’dur.
TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Tedavi sürecinde amaç ağrıyı azaltmak, hareket açıklığını artırmak ve omuz fonksiyonlarını geri kazandırmaktır.
Uygulanabilecek yöntemler şunlardır:
- Ağrı kesiciler (aspirin, ibuprofen vb.)
Sıcak-soğuk uygulamaları
- Fizik tedavi ve fizyoterapist eşliğinde egzersizler
- Steroid enjeksiyonları
- Hidrodilatasyon
- Anestezi altında manipülasyon
- Omuz artroskopisi
- Nadir durumlarda cerrahi müdahale
EGZERSİZLER
Donuk omuz tedavisinde egzersizlerin önemi büyüktür. Ancak yanlış uygulamalar omuza zarar verebileceğinden mutlaka fizyoterapist eşliğinde yapılmalıdır.
Önerilen egzersizler:
- Güç ve kuvvet egzersizleri
- Açma, germe ve esneme hareketleri
- Duruşu düzeltmeye yönelik egzersizler
