KUDAKA çok sorulan sorulara cevap verdi...

Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı tarafından 2025 yılı Çalışma Programı ve Bütçesinde yer alan SoGreen/Yeşil Üretim, Döngüsel Ekonomi ve Kapsayıcı İstihdam Hızlandırıcı Hibe Desteği (ALT_SGA_YEDİP) Programı ilan edilmişti. TRA1 Düzey 2 Bölgesi’nde faaliyet gösteren mikro/küçük işletmeler, kooperatifler ve üretici birliklerinin yeşil dönüşüme konu faaliyetlerinin Türkiye Sosyal Kapsayıcı Yeşil Geçiş (SoGreen) Projesi önceliklerine katkı sağlayacak şekilde desteklenmesi. TRA1 Düzey 2 Bölgesinde et, süt, arıcılık, seracılık, tabii kaynaklar, yapı malzemeleri, turizm ve imalat sanayi gibi başat sektörlerde çevre dostu üretim ve döngüsel ekonomi temelli yeşil dönüşümün desteklenmesi; bu kapsamda çevreye duyarlı fiziki ve teknolojik yeşil altyapının iyileştirilmesi, katma değeri yüksek üretimin artırılması ve kadın ile gençlerin istihdamının teşvik edilmesi.

Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı program ile ilgili sıkça sorulan sorulara cevap verdi..

1.Eş finansman nedir?

Ajans tarafından desteklenen projelerde, proje maliyetlerinin bir bölümü (mikro ve küçük ölçekli işletmelerde başvuruda talep edildiği üzere %25 ile %50 oranında, kooperatif ve birliklerde ise %10 ile %25 oranında) yararlanıcı tarafından karşılanmalıdır. Bu miktar eş finansman olarak adlandırılır. Yararlanıcı, proje eş finansmanını, proje ortaklarından, iştirakçilerden ve/veya üçüncü taraflardan sağlayacağı nakdi katkılar ile karşılayabilir. Eş finansmanın tamamı projelerin uygulama aşamasında ajansın yatıracağı ön ödeme harcandıktan sonra ara ödeme talebinden önce proje hesabına yatırılarak bu hesaptan harcanmalıdır. Her halükarda, sözleşmeyi imzalayan taraf olması sebebiyle, eş finansman yükümlülüğü yararlanıcının kendi taahhüdü hükmünde olup yerine getirilmemesi durumunda yararlanıcı bizzat sorumlu olacaktır.

2.Program kapsamında hammadde alımları uygun maliyet midir?

Proje kapsamında prototip ya da deneme üretimi yapmak üzere toplam proje bütçesinin %5’ini geçmemek kaydıyla sarf malzemesi ve hammadde maliyetleri uygun maliyet olarak değerlendirilecektir. Projede gerçekleştirilecek tüm maliyetler, KAYS’ta yer alan “Bütçe” bölümünde proje bütçesi standart formuna göre hazırlanmalı ve proje bütçesinde yer almalıdır.

3.Proje kapsamında ne kadar destek alabilirim?

Bu program çerçevesinde verilecek destekler aşağıda belirtilen asgari ve azami tutarlar arasında olacaktır:

•Asgari tutar: 600.000 TL

•Azami tutar: 2.000.000 TL

Mikro ve küçük işletmelerin yararlanıcısı olduğu projelerde, destek miktarı proje maliyetinin %50’sinden az % 75’inden fazla kooperatif ve birliklerde ise %75’inden az %90’ından fazla olamaz.

4.Programa başka başvuru dönemleri olacak mı?

Bu program için tek başvuru dönemi olacaktır. Başvurular 14/07/2025 tarihinden itibaren Kalkınma Ajansları Yönetim Sistemi (KAYS) üzerinden elektronik olarak alınmaya başlanmıştır. KAYS’tan başvuruların tamamlanması için son tarih 22/08/2025 saat 23:59’dur. Bu tarih ve saatten sonra KAYS; proje girişi, projelerin güncellenmesi ve ajansa çevrimiçi gönderim için kapalı olacaktır. Projelerin çevrimiçi gönderimi yeterli olmayıp projeye ilişkin KAYS üzerinde otomatik üretilen taahhütnamenin e-imza ile imzalanması (projenize kalıcı referans numarası atanmış olduğundan emin olunuz!) ve e-imza kullanmayan başvuru sahipleri için ıslak imzalı olarak Ajansa teslim edilmesi için son tarih 29/08/2025 saat 17:00’dir. Bu tarih ve saatten sonra gelen taahhütnameler hiçbir şekilde değerlendirmeye alınmayacaktır. Posta veya kargo şirketine bağlı gecikmeler dikkate alınmayacaktır.

5.Aynı proje ya da faaliyetler için farklı kurum/kuruluşlardan birden fazla destek alınabilir mi?

Başvuru Sahipleri, son üç yıl içerisinde ulusal ve uluslararası kaynaklardan aldıkları mali destek tutarları ile başvuru yapmış oldukları ve yanıt bekledikleri mali destekleri, başvuru formunda belirtmek zorundadırlar. Başka kaynaklardan desteklenen aynı proje ve/veya faaliyetler için Ajanstan destek talep edilemez.

6.Destek ödemeleri nasıl yapılacaktır?

Sözleşmede belirtilen süre içerisinde, kabul edilebilir nitelikteki teminat şartının yararlanıcı tarafından yerine getirilmiş olması kaydıyla, destek miktarının % 40’ ı, yararlanıcıya ait sözleşmede belirtilen banka hesabına ön ödeme olarak aktarılır. Ajans tarafından ön ödeme sonrasında yapılacak diğer ödemeler, hakediş esasına göre gerçekleştirilir.

Buna göre, ön ödeme tutarının ve aynı oranda yararlanıcının eş finansman tutarının usulüne uygun harcandığını gösteren belgelerin ara/nihai raporlarla birlikte Ajansa sunulması, ilgili raporların Ajans tarafından incelenip uygun bulunması ve onaylanmasından sonra; (sözleşmede aksi belirtilmediği takdirde) ara ödemede destek miktarının % 40’ ı ve son ödemede % 20’si destek yararlanıcısının banka hesabına 30 gün içerisinde aktarılır. Yararlanıcı tarafından ilgili raporlar sunulmadan ve usulüne uygun ödeme talebinde bulunulmadan, yararlanıcıya hiçbir ödeme yapılmaz.

7.Proje kapsamında kalibrasyon hizmeti için yapılacak harcamalar uygun mudur?

Proje kapsamında teknik danışmanlık, sertifikasyon/akreditasyon, test hizmetleri tedarik maliyetleri uygun maliyet olarak değerlendirilecektir. Kalibrasyon hizmeti için yapılacak hizmet alımları uygun maliyettir ve test hizmetleri bütçe kalemi altında yer verilebilir. Projede gerçekleştirilecek tüm maliyetler, KAYS’ta yer alan “Bütçe” bölümünde proje bütçesi standart formuna göre hazırlanmalı ve proje bütçesinde yer almalıdır.

8.Programa başvuru yapabilmek için işletmenin ne zaman kurulmuş olması gerekir?

Programa; proje başvurusu Ajansa sunulmadan önce kurulmuş ve tescil edilmiş, Erzurum, Erzincan ve Bayburt illerinde kayıtlı veya yasal merkez ya da şubeleri bölgede bulunan mikro ve küçük ölçekli işletmeler, kooperatifler ve birlikler başvuru yapabilmektedir. Bununla birlikte başvuru sahiplerinin program başvuru rehberinin “Başvuru Sahiplerinin Uygunluğu” başlığı altındaki kriterleri sağlaması gerekmektedir.

9.Programa başvuru sahipleri en fazla kaç proje başvurusu yapabilir?

Bu teklif çağrısı kapsamında, bir başvuru sahibi en fazla iki projesi için destek başvurusunda bulunabilir ve bir projesi için destek alabilir. Bir başvuru sahibi tarafından ikiden fazla başvuru yapılması hâlinde, başvurunun teslim alındığı tarihi ve saati önce olan proje teklifleri dikkate alınır, diğerleri teslim alınmaz veya ön inceleme aşamasında değerlendirme dışı bırakılır.

10.Başvuru sahibi ve ortak olarak toplam kaç projede yer alabiliriz?

Bu teklif çağrısı kapsamında, bir başvuru sahibi en fazla iki projesi için destek başvurusunda bulunabilir ve bir projesi için destek alabilir. Başvuru sahibinin başka projelerde ortak olmasına ilişkin kısıt bulunmamaktadır.

11.Başvuru yaptığımız 2 proje de başarılı değerlendirilirse seçim hakkımız olacak mı?

Bu teklif çağrısı kapsamında, bir başvuru sahibi en fazla iki projesi için destek başvurusunda bulunabilir ve bir projesi için destek alabilir. 2 başvuru da başarılı değerlendirilerek asil proje listesinde yer almaya hak kazandıysa başvuru sahibine başarılı olduğu projeler içinden hangisine destek almak istediği konusunda seçim hakkı tanınır.

12.Destek oranında %50, %75 ayrımı neye göre belirleniyor?

Destek oranı, KAYS’a girilen proje bütçesi toplamının başvuru sahibince Ajanstan talep edilen destek tutarının girilmesiyle otomatik hesaplanmaktadır. Buradaki oran asgari destek tutarı olan 600.000 TL ile azami destek tutarı olan 2.000.000 TL sınırları da göz önüne alınarak belirlenir. Ayrıca proje değerlendirme süreçlerinde bütçe revizyonu aşamasında talep edilen destek tutarı oranı bütçe revize edilse bile sabit kalır. Bu sebeple bütçelerin gerçekçi maliyetlerle hazırlanması önemlidir. Aşağıda azami ve asgari destek oranları (%50-%75) ile destek tutarlarına (600.000-2.000.000 TL) göre örnek hesaplama tablosu bulunmaktadır.

800.000 TL’den az proje bütçeleri asgari destek tutarı olan 600.000 TL’yi karşılamayacağından uygun başvuru olarak sistem tarafından kabul edilmeyecektir. Bununla birlikte 2.666.667 TL’nin üzerindeki bütçelerde ise %75 destek oranı ile 2.000.000 TL azami destek tutarı aşılacağından destek alınamayacaktır. 2.666.667 TL üzerindeki proje bütçelerinde 2.000.000 TL destek talep edildiğinde sistem otomatik olarak bütçeye göre %50 ile %75 arasında kalacak şekilde destek oranını kendisi hesaplayacaktır. Program kapsamında %50 destek oranı ve 2.000.000 TL azami destek tutarına göre desteklenebilecek en yüksek proje bütçesi ise 4.000.000 TL olacaktır. Kooperatif ve birlikler için %90 olan üst limit destek oranına göre 2.000.000 TL destek için proje bütçesinin 2.222.222 TL olması, %90 oranında 600.000 TL destek için proje bütçesinin 666.666 TL olması gerekmektedir.

13.Projelerde başvuru sonrasında revizyon imkanımız olacak mı?

KAYS üzerinden onaylanan ve taahhütname Ajansa teslim edildikten sonra sonra herhangi bir değişiklik yapılamamaktadır. Bu nedenle proje başvurusu tamamlanmadan önce başvurular dikkatlice kontrol edilmelidir.

14.Değerlendiriciler bütçe revizyonu yapabiliyor mu?

Değerlendiriciler bütçe revizyonu yapılmasına yönelik görüşlerini değerlendirme formlarında belirtebilmekle birlikte doğrudan revizyon yapamazlar. Bütçe revizyonları, değerlendirme komitesi tarafından teknik ve mali değerlendirme sonucunda olumlu değerlendirilen proje başvurularında Genel Sekreter veya görevlendireceği uzmanlarca tarafından yapılabilmektedir.

15.Değerlendirmelerde firmalar ile mülakat yapılacak mı ya da yazılı ya da sözlü bir açıklama istenilecek mi?

Değerlendirmeler KAYS’a yüklenen bilgi ve belgeler üzerinden yapılacak olup herhangi bir panel, mülakat, proje sunumu vb. süreçler yürütülmeyecektir. Bu nedenle başvurunun anlaşılır ve kapsamlı bir şekilde yapıldığından emin olunuz.

16.GES kurulumuna yönelik projeler kabul edilecek mi?

Yenilebilir enerji sistemlerinin kurulumu programla uyumlu değerlendirilmektedir. Ancak projelerin AB 2020 Yeşil Taksanomi Tüzüğünün altı çevresel hedefinden en az biriyle ve programın amaç ve öncelikleriyle uyumlu olması arandığından bu bağlantının iyi kurgulanması önemlidir. Bunun yanı sıra azami proje uygulama süresi 12 ay olup yatırımın bu süre içerisinde tamamlanması, çağrı mektubu ve bağlantı anlaşmaları ile sistemin faaliyete geçmesi gerektiğinden resmi süreçleri dikkate alınarak proje konuları belirlenmelidir.

17.Elektrikli araç alımı mümkün mü? Nakliye için araç alımı mümkün mü? Atıklar için araç alımı olabilir mi?

Otomobil, motosiklet, minibüs, otobüs, kaptıkaçtı, arazi taşıtları, panelvan, kamyon ve çekici alımı ve kiralanması ile bu işlemlerle ilgili olan giderler, leasing giderleri program kapsamında uygun olmayan maliyetlerdir. Projenin temel faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için gerekli olması kaydıyla forklift alımı uygun maliyet olarak değerlendirilebilir.

18.Gerçek kişiler (bireysel girişimciler) bu programa doğrudan başvurabilir mi?

Vergi mükellefiyeti olan ve oda veya birlik sicil kaydı bulunan gerçek kişiler programa başvuru yapabilecektir. Ancak şahıs işletmelerinin Kalkınma Ajansları Yönetim Sisteminde(KAYS) tüzel paydaş kaydı bölümünden kayıtlarını yapmaları gerekmektedir.

19.Kamu kurum ve kuruluşlarına ait anonim şirketleri başvuru yapabilir mi?

Kamu kurum ve kuruluşlarına ait anonim şirketlerinin programa başvuru yapmasına herhangi bir engel yoktur. İlgili şirketin mikro ve küçük işletme tanımına uygun olması gerekmektedir.

20.Birden fazla ortakla başvuru yapmak mümkün mü?

Projede birden çok ortak ve iştirakçinin yer almasında herhangi bir engel bulunmamaktadır.

21.Sosyal kapsayıcılığı olmayan çevresel projeler için başvuru yapılabilir mi?

Başvuru konusunun AB 2020 taksonomisinde yer alan 6 başlıktan en az biriyle ilgili olması beklenmektedir. Bu başlıklarla beraber sosyal kapsayıcılık unsurları da içermesi gerekmektedir.

22.KDV giderleri destek kapsamında mıdır?

Başvuru rehberinde; Yönetmeliğin 7/A maddesinin 1 inci fıkrasının (b) bendinde adı geçen yararlanıcıların Katma Değer Vergisi (KDV) ve Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) giderleri uygun olmayan maliyet olarak tanımlanmıştır. 7/A maddesinin 1 inci fıkrasının (a) bendinde adı geçen kooperatif ve birlikler için ise KDV uygun maliyet olarak kabul edilecektir.

23.Daha önce KUDAKA’dan destek almış bir kuruluş SoGreen Programı kapsamında açılacak programlara başvuruda bulunabilir mi? Daha önce SoGreen Hızlandırıcı Destek Hibe Destek Programı’dan destek almış bir kuruluş SoGreen Programı kapsamında açılacak yeni programlara başvuruda bulunabilir mi?

Önceki dönem destek programlarından destek almaya hak kazanan yararlanıcılar için destek konusu aynı olmamak kaydıyla SoGreen programları kapsamında uygulanacak herhangi bir programdan destek alınmasına yönelik engel bulunmamaktadır. Ancak yararlanıcı, SoGreen Hızlandırıcı Hibe Desteği kapsamında destek alması durumunda aynı yıl içerisinde ilan edilecek diğer SoGreen programlarından destek alamayacaktır.

24.SoGreen Hızlandırıcı Destek Hibe Destek Programı kapsamında hangi inşaat kalemlerine destek alınabilir? Sıfırdan inşaat yapımına destek alınabilir mi?

SoGreen Hızlandırıcı Destek Hibe Destek Programı kapsamında; projenin uygulanması için mutlaka gerekli olması ve ajans tarafından sağlanan mali desteğin yüzde 20’sini geçmemek koşuluyla küçük ölçekli yapım işleri (Küçük ölçekli inşaat işleri çalışma alanına makine veya ekipman montajı sırasında tadilat, alan açma, onarım, boyama gibi küçük inşaat işlerini içerir. Yeni binaların inşası veya inşa halindeki binaların tamamlanması ile ilgili büyük inşaat işleri uygun maliyet değildir).

25.Başvuru sahibinin Ajans ve farklı kurumlarla daha önce proje yürütmüş olması değerlendirme sürecine etki yapar mı?

Başvuru sahibinin daha önce proje yürütmüş olması projenin uygulanması için ihtiyaç duyulan teknik kapasiteye ve tecrübeye sahip olduğunu göstermektedir. Değerlendirme komitesinin yapacağı teknik ve mali yeterlilik değerlendirmesinde başvuru sahibinin mali ve operasyonel açıdan yeterli kapasiteye sahip olması ilgili bölümden daha yüksek puan almasını sağlayabilecektir. Ancak değerlendirme cetvelinde benzer proje tecrübesi için ilave puan katkısı öngörülmemektedir.