İklim Kanunu Teklifi’nin beş maddesi daha Meclis’te kabul edildi. Yasa, iklim değişikliğine uyum çalışmalarını ve sera gazı emisyonlarının azaltılmasını hedefliyor. Teklifi ihlal edenlere verilecek para cezaları da netleşti.
Meclis Genel Kurulu'nda kabul edilen teklifin birinci bölümünde, iklim değişikliğine uyum çalışmaları ile sera gazı salımının azaltılmasına yönelik çerçeve belirlendi. İklim Değişikliği Başkanlığı, yıllık bazda ilerlemeleri takip edecek; gerekli durumlarda kurumlar arası koordinasyonu sağlayacak, faaliyet standartlarını belirleyecek ve karbon fiyatlandırmasına ilişkin mekanizmaları yönetecek.
Kamu ve özel sektör sorumluluk altında
Yeni yasaya göre, kamu kurumları ile birlikte gerçek ve tüzel kişiler, kamu yararını gözeterek belirlenen tedbirleri uygulamakla yükümlü olacak. Plan ve projelerin yürütülmesinde ilgili kurumlar iş birliği yapacak, gerekli bilgi ve belgeler talep edildiğinde bedelsiz ve süresinde paylaşılacak.
İklim Değişikliği Başkanlığı, düzenlemeye ilişkin tüm verileri toplama, analiz etme ve Ulusal Coğrafi Bilgi Platformu üzerinden diğer kamu kurumlarıyla paylaşma yetkisine sahip olacak.
Yerel iklim planları valilik koordinasyonunda hazırlanacak
Her il için bütüncül iklim eylem planlarının hazırlanması zorunlu hale getirildi. Planlar, büyükşehirlerde belediyeler, diğer illerde ise il özel idareleri ve belediyeler tarafından hazırlanacak ve İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu’na sunulacak. Ayrıca, su kaynaklarının yönetimi, çölleşme ve erozyonla mücadele, yutak alanların sürdürülebilir kullanımı da net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda yürütülecek.
Sınırda karbon vergisi geliyor
Kanunla birlikte, Türkiye Gümrük Bölgesi’ne ithal edilen ürünlerin gömülü sera gazı emisyonlarının takibi amacıyla Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) kurulabilecek. Bu sistemin kapsamı, usul ve esasları Ticaret Bakanlığı öncülüğünde belirlenecek.
Karbon piyasası kuruluyor
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı başkanlığında oluşturulacak Karbon Piyasası Kurulu, ilgili bakanlıklar ve kurumların temsilcilerinden oluşacak. Kurul, karbon piyasasının işleyişini düzenleyecek, gelirlerin bütçelendirilmesine dair kararlar alacak.
Teklif kapsamında “İklim Adaleti”, “Net Sıfır Emisyon”, “Karbon Kredisi”, “Emisyon Ticaret Sistemi (ETS)” ve “Gönüllü Karbon Piyasaları” gibi toplam 39 yeni kavram yasal çerçevede tanımlandı. Bu tanımlar, uygulamada oluşabilecek yorum farklılıklarının önüne geçilmesi açısından önem taşıyor.
Para cezaları
Kanun teklifinde, düzenlemede yer alan yükümlülüklere ilişkin idari yaptırımlar da belirlendi.
Buna göre, sera gazı emisyonlarının takibine ilişkin yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak, doğrulanmış sera gazı emisyonu raporunu süresi içerisinde sunmayanlara, 500 bin liradan 5 milyon liraya kadar idari para cezası verilecek.
Ozon tabakasını incelten maddelere ilişkin mevzuatla belirlenen usul ve esaslara, yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak, ozon tabakasını incelten maddeleri kullanan, ithal eden, ticaretini yapan ve piyasaya arz edenlere 2,5 milyon, ozon tabakasını incelten maddeleri içeren ürünlere veya ekipmana bakım, onarım ve servis amaçlı hizmet veren gerçek ve tüzel kişilere 250 bin, ozon tabakasını incelten maddeleri içeren ürünlerin veya ekipmanın etiketlenmesi hükümlerine uymayanlara 120 bin lira idari para cezası verilecek.
