Dün akşam Niğde Karaatlı beldesinde aynı aileden biri ağır 11 kişinin ıspanak otu zannederek yedikleri güzelavrat yemeğinden zehirlendiği bilgisi geldi. Uzmanlar hemen uyarılarına başladı. Güzelavrat otunu faydaları vardır fakat herkesin ve tüketim miktarına göre zehirleyebilir. İşte zararları ve dikkat etmeniz gerekenler...
Antikolinerjik Toksik Sendrom ve Acil Müdahale
Atropa belladonna, halk arasında “güzelavrat otu” olarak bilinen ve ciddi antikolinerjik toksik sendroma yol açabilecek zehirli bir bitkidir. Bitkinin yapraklarının, meyvelerinin veya çay gibi hazırlanarak tüketilmesiyle oluşabilecek zehirlenmeler, ölümle sonuçlanabilen ciddi bir tabloya neden olabilir.
Ispanak demetlerinin arasına karışan güzelavrat otunun 1-2 saat içinde zehir etkisini gösterdiği ve göz bebeklerinde büyüme, tansiyonda yükselme ve halüsinasyona neden olduğu bildirildi.
Kuru-kızarmış deri, halüsinasyonlar, ajitasyon, ateş yüksekliği, havale, şuur değişikliği, bayılma, göğüs ağrısı, vücutta istemsiz hareketler, titreme gibi çeşitli belirtiler ortaya çıkar. Koma, solunum güçlüğü ve ölüme kadar giden ağır bir klinik tablodur. Zehirlenme vakalarında, şüpheli bitkinin hastaneye getirilmesi doğru teşhise katkı sağlayacaktır.
Ispanak zehirlenmeleriyle gündeme gelen güzel avrat otu, patlıcangiller familyasına ait ve içinde bulunan "atropin" maddesi nedeniyle çok zehirli bir bitki.
Atropa belladonna’nın Türkiye’deki Yayılımı:
-
Karadeniz Bölgesi
- Nemli ve serin iklimi nedeniyle, özellikle Doğu Karadeniz’de yaygın olarak görülür. Trabzon, Rize ve Artvin çevresindeki ormanlık alanlarda doğal olarak yetişir.
-
Marmara Bölgesi
- Nemli ve yarı gölgeli ormanlık alanlarda bulunabilir. Bursa, Kocaeli ve Sakarya çevresindeki çalılıklarda rastlanabilir.
-
Ege Bölgesi
- Daha yüksek rakımlı, serin ve gölgeli yerlerde görülebilir. Özellikle İzmir’in yüksek kesimlerinde yetiştiği rapor edilmiştir.
-
Doğu Anadolu Bölgesi
- Yüksek rakımlı bölgelerde, serin iklim nedeniyle belirli alanlarda yetişebilir. Erzurum ve çevresindeki nemli ormanlık alanlarda gözlemlenmiştir.
-
İç Anadolu Bölgesi
- Nem oranının düşük olması nedeniyle daha az yaygındır. Ancak yüksek ve gölgeli vadilerde yetişme potansiyeli vardır.
