13 Eylül Dünya Sepsis Günü. Sepsis, vücudumuzun bir enfeksiyona karşı verdiği savaşta kendi dokularımız ve organlarımıza zarar vermesidir. Hemen tanınmaz ve hemen tedavi edilmezse şoka, çoklu organ yetmezliğine ve ölüme yol açar.
Sepsis, Influenza, COVID-19 gibi viral enfeksiyonlar da dahil olmak üzere çoğu enfeksiyon hastalığının bizi ölüme götüren ortak yoludur. Bakteriler, mantarlar, virüsler ve parazitler dahil mikroorganizmaların çoğu türü sepsise yol açabilir. Sepsis genellikle solunum yolu, sindirim kanalı ve idrar yolunda veya yaralar ve ciltte yaygın görülen ve önlenebilir enfeksiyonların kötüleşmesiyle ortaya çıkar. Sepsis olgularının %80’i hastane dışında gelişir.
Sepsis her yıl yaklaşık 50 milyon kişiyi etkiler ve en az 11 milyon kişiyi öldürür. Dünya genelinde her 5 ölümden 1’i sepsisle ilişkili olup her 2,8 saniyede bir 1 kişiyi öldürür. Hayatta kalan hastalarda yaşamlarının geri kalanında sepsisin kalıcı etkileriyle mücadele eder.
Konuşmada pelteklik veya kafa karışıklığı, aşırı titreme yaygın kas ağrısı, ateş gün boyunca idrar yapamama şiddetli nefes darlığı ölecekmiş gibi hissetme ciltte lekelenme veya renk değişikliği gibi belirtiler sepsisin habercisidir.
Doğrulanmış veya şüphelenilen bir enfeksiyonunuz varsa ve bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, hemen en yakın hastaneye veya doktora ulaşın. Sepsiste erken tanı ve tedavi hayat kurtarır.
| Aşama | Ne Olur? (Basit Anlatım) | En Önemli İşaret |
| 1. Enfeksiyon | Vücuda bir mikrop girer. (Örn: Boğaz ağrısı, yaralanma) | Lokal ağrı veya ateş gibi normal hastalık belirtileri. |
| 2. Sepsis | Vücut mikroba aşırı tepki verir, kendi kendine saldırmaya başlar. | Yüksek ateş, hızlı kalp atışı ve hızlı nefes alma. |
| 3. Ağır Sepsis | Vücudun saldırısı yüzünden organlar (böbrek, beyin) zorlanır. | Zihin bulanıklığı, nefes darlığı, sersemlik hissi. |
| 4. Septik Şok | Dolaşım sistemi çöker, tansiyon tehlikeli derecede düşer. | Çok düşük tansiyon, bilinç kaybı riski. |
Sepsisin temel nedeni bakteri, virüs veya mantarların yol açtığı herhangi bir enfeksiyondur. Zatürre, idrar yolu enfeksiyonları, karın içi enfeksiyonlar (apandisit gibi) veya ciltteki bir yara gibi lokal bir enfeksiyon, kontrolsüz bir şekilde yayılarak tüm vücudu etkileyen bu tehlikeli süreci tetikleyebilir.
En Yaygın Sepsis Belirtileri:
- Yüksek ateş veya titreme: Vücut ısısının 38°C'nin üzerine çıkması veya üşüme hissi
- Hızlı kalp atışı: Kalp atış hızının dakikada 90'ın üzerine çıkması
- Hızlı solunum: Dakikada 20'den fazla nefes alma
- Düşük tansiyon: Baş dönmesi, bayılma hissi veya sersemlik
- Zihinsel bulanıklık veya konfüzyon: Odaklanma güçlüğü, hafıza sorunları veya huzursuzluk
Diğer Yaygın Kanda Enfeksiyon Belirtileri:
- Aşırı halsizlik veya yorgunluk: Normalden daha fazla bitkinlik hissi
- Kas ağrıları: Yaygın kas ağrıları ve kramplar
- Mide bulantısı, kusma veya ishal: Sindirim sistemi sorunları
- Ciltte döküntü veya solukluk: Ciltte renk değişiklikleri veya lekeler
- İdrar çıkışında azalma: Normalden daha az idrara çıkma
