Çayırlı ilçesinin Cennetpınar (Aşağı Tolos) Köyü’nde bulunan tarihi cami, Erzincan’ın en değerli kültürel hazinelerinden biri olarak öne çıkıyor. Mihraptaki kitabede 1693-94 tarihi yer alıyor. Bu bilgi, yapının Osmanlı’nın Anadolu’daki güçlü dini mimari dönemlerinden birine ait olduğunu gösteriyor.
Caminin kapısında yer alan bir başka kitabe ise 1860 yılında Mahmud, Ahmed ve Hasan isimli kişiler tarafından onarım yapıldığını kayda geçiriyor. Bu detay, bölge halkının yüzyıllar boyunca camilerine sahip çıktığını ve onarımlar yoluyla günümüze ulaşmasını sağladığını gösteriyor.
Mimari açıdan Cennetpınar Köyü Camisi dikdörtgen planlı, mihraba dik sahınlı ve düz ahşap tavanlı yapısıyla dikkat çekiyor. Kuzey cephesinde giriş holü, doğu ve batısında iki oda bulunmasıyla dönemin köy camilerinden ayrılıyor.
Osmanlı arşiv kayıtları da Çayırlı ve çevresindeki camilerin sayısına ışık tutuyor. 1700’lü yıllarda Çayırlı’da onlarca cami ve mescit kayıtlarda geçerken, günümüzde yalnızca birkaçının ayakta kaldığı biliniyor. Depremler ve doğal yıpranmalara rağmen varlığını sürdüren bu camiler, hem yerel halk için dini bir merkez hem de Erzincan’ın kültürel mirasının somut bir parçası.
Bugün Çayırlı halkı, bu tarihi camiyi köylerinin simgesi olarak görüyor. İlçede yapılacak olası restorasyon çalışmaları, bölge turizmine de katkı sağlayabilir. Uzmanlar, caminin ve benzeri yapıların UNESCO kültürel miras adaylığı için uygun olabileceğini değerlendiriyor.
Kaynak; ERZİNCAN TARİHİ CİLT I “ESKİÇAĞ, SANAT TARİHİ ve ARKEOLOJİ”
Doç. Dr. İbrahim ÜNGÖR/ Dr. Öğr. Üyesi Funda NALDAN
