Erzincan’da kubbe ile örtülü 4 cami örneği vardır. Bunlardan Tuğlu Köyü Camisi (1642- 43) ve Hacı Ömer Efendi Camisi (Dörtyol Ağzı Camisi) (1663-64) kuzey yöne doğru bölünmüş, Kiremitçi Mustafa Ağa Camisi (Orta Camisi) (17.yy. sonu 18.yy. başı) doğu ve batıya doğru bölünmüş plan tipindedir. Erzincan’da incelediğimiz camilerden biri ise kare planlı tek kubbeli plan tipinde Başpınar (Başvartinik) Köyü Selim Ağa Camisi (1614-15)’dir. Anadolu’da ilk defa 13. yy.da Selçuklu dönemi Konya ve Akşehir mescitlerinde tek kubbeli, kare planlı camiler, Beylikler Dönemi’nde de gelişerek tüm Anadolu’ya yayılmıştır4 . Erken Osmanlı Dönemi 1326 tarihli5 Bursa Alâaddin Cami’nden başlayarak bu plan tipinin Osmanlı Dönemi’nde gelişerek 20.yy.a kadar devam ettiği bilinmektedir.
Kuzey yöne doğru bölünmüş kubbeli plan tipi Erzincan’da iki adet cami bu gruba girer. Bu plan tipinde, tek kubbe altında toplanan harim kuzeye doğru genişletilmeye çalışılmıştır Harimin kuzeyine doğu batı yönünde atılan sivri kemerlerle kubbeli mekândan ayrılmıştır. Bu bölümlerin üzeri tonozla örtülmüştür. Haci Ömer Efendi Camisi (Dörtyol Ağzi Camisi) ve Tuğlu (Hüdü) Köyü Camisi bu özellikleriyle Erzincan camilerinden ayrılmaktadır. Bu plan tipinde ilk deneme Erken Osmanlı Dönemi’nden bilinen İznik Yeşil Cami’de (1378-1392)6 uygulanan bir tiptir. 16. yüzyıl dışında her dönemde uygulanmış bir plan tipidir.
Doğu-batı yönlerine doğru bölünmüş kubbeli plan tipi Bu grupta tek örneğimiz Kiremitçi Mustafa Ağa Camisi (Orta Camisi) (17.yy.sonu 18.yy.başı)’dir. Cami, kubbe ile örtülü harim mekânı, doğu-batı doğrultuda düz tavan ile örtülü mekânlardan meydana gelmiştir. Ana mekanın çevresinin genişletildiği bu plan tipinin en erken örneği, Bilecik Orhan Gazi Camisi’nde (14.yy.ın ilk yarısı)8 görülür. Ancak, bu plan tipinde dört yöne doğru genişleme vardır. Sonraki dönemde aynı plan İnönü Hoca Yadigar Camisi (1374)9 ’nde uygulanmıştır. İki yana doğru harimin genişletildiği örneklerden biri Akkoyunlu Dönemi’ne tarihlendirilen Diyarbakır Nebi Camisi (15.yy.)10’nde görebiliriz. Diyarbakır Nebi Camisi’nde doğu ve batı yönlerde kare kesitli payeler vardır. Yan mekanların üst örtüsünün düz ahşap tavan olması bakımından benzerlik gösterir
