Hemoroidler makat üzerinde ve rektumun (bağırsak çıkışının) alt bölümünde bulunan şişkin kan damarlarıdır. Bu damarların genişlemesi kaşıntı, kanama, ağrı gibi şikayetlere neden olur ve bu durum oldukça yaygın görülür. Bazı hastalarda makatta bulunan hemoroidler dışarıdan görülebilir veya hissedilebilirken diğer hastalarda rektum içinde gizlendiği için fark edilemeyebilir. Halk arasında basur olarak da bilinen bu hastalığı olan kişilerde, makatta kanama ya da dışkıda katran benzeri görünüm olması durumunda mutlaka sağlık kuruluşlarına başvurulmalıdır. Özellikle makatta kanamanın görülmesi, basur dışında birçok ciddi hastalık nedeniyle oluşabildiği için göz ardı edilmemelidir. Basur oluşması durumunda hekimler çeşitli tedavi seçeneklerini hastaya sunarken evde uygulanabilecek bazı yöntemler ile bu hastalıkta şikayetlerin iyileşmesi mümkündür. Özellikle kabızlıktan korunmak amacıyla bol meyve, sebze ve lifli gıdaların tüketilmesi ve düzenli tuvalet alışkanlığının kazanılması, tedavi için önemlidir. Bunun dışında dışkıyı yumuşatan laktüloz içerikli ilaçlar da hekim önerisiyle kullanılabilir. Ayrıca sıcak su ile oturma banyosu da semptomların gerilemesinde önemli etkiye sahiptir. Ancak hemoroid derecesinin ilerlemesi durumunda tedavi amaçlı cerrahi operasyon da uygulanabilir.
Hemoroid (Basur) Belirtileri Nelerdir?
Hemoroid (basur) hastalığına sahip olan kişilerin yaklaşık %40’ında herhangi bir belirti görülmez. Semptom görülen hastalar ise genellikle dışkıda parlak kırmızı renkli kanama, şişmiş ve tromboza uğramış (kan pıhtısı oluşmuş) hemoroidal damarlarda ağrı, makat çevresinde şiddetli kaşıntı ve rahatsızlık hissi nedeniyle sağlık kuruluşlarına başvururlar. Hemoroidal damarlarda kanama şikayeti genellikle her zaman ağrısız ve dışkılama ile ilişkili olsa da bazen dışkılamadan bağımsız olarak da oluşabilir. Kan genellikle parlak kırmızı renklidir ve dışkının etrafında görülür. Bazı durumlarda dışkılamanın sonunda kan tuvalete damlayabilir. Kanama, çoğunlukla dışkıda zorlanma ve ıkınma nedeniyle oluşur. Nadiren de olsa kan kaybının kronikleşmesi, demir eksikliğine bağlı kansızlığa yol açabilir ve halsizlik, baş ağrısı, yorgunluk gibi şikayetlere neden olabilir. Basur hastalarında makat çevresinde kaşıntı görülmesi yine sık görülen bir belirtidir. İç hemoroidler genellikle belirti göstermez. Ancak hemoroidal damarların makattan sarkması sonucu bazı şikayetler görülebilir. Bu durumda iç hemoroid belirtileri arasında kanama, kaşıntı ve ağrı şikayetlerine ek olarak makatta akıntı, ıslaklık, makat içerisinde dolgunluk ve rahatsızlık hissi de oluşabilir.
Hemoroid (Basur) Nedenleri Nelerdir?
Anüs etrafındaki damarlar baskı altında esneyerek şişmeye yatkındır. Hemoroid hastalığı rektumun alt bölgesinde basıncın artmasına bağlı damarların şişmesi ile oluşur. Bunun sebebi ise genellikle dışkılama sırasında zorlanma, tuvalette uzun süre boyunca oturma, kronik ishal ya da kabızlık, aşırı kilo veya obezite, gebelik, liften fakir beslenme şekli ve sürekli ağırlık kaldırmaktır. Ayrıca ileri yaşlarda da basur hastalığı görülme riski artar. Yaşlandıkça rektum ve makattaki damarları tutan ve destekleyen dokular zayıfladığı ve gevşediği için basur hastalığı oluşur. Bu durum gebelik sürecinde de görülebilir. Gebe kadınlarda bebeğin ağırlığı nedeniyle rektum üzerinde oluşan basınç, hemoroide neden olur Bu süreçte hemoroidden korunmak için beslenme şekline dikkat edilmesi, özellikle diyette lif içeren besinler ile meyve ve sebze tüketiminin artırılarak kabızlığın önlenmesi önemlidir.
Hemoroid (Basur) Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Hemoroid hastalığında kullanılan tedavi yöntemi şikayetlere, hemoroidin bulunduğu konuma ve derecesine bağlı olarak değişebilse de genellikle tüm hastalara diyet ve yaşam tarzı değişikliği önerilir. Günlük 20-30 gram kadar lif tüketilmesi ve 1.5-2 litre su içilmesi, kabızlığın önlenmesi ve anal kanal üzerindeki basıncın azaltılarak şikayetlerin düzeltilmesinde önemlidir. Bunun dışında makatta kaşıntı olan kişilere ağrı kesici kremler reçete edilir ve oturma banyosu önerilir. Dış hemoroidler genellikle tromboze (pıhtılaşma) olmadığı müddetçe kanama oluşturmazlar. Kanama görülen hastalarda tedavi için kremler kullanılabilir. Sürekli kanamaya sebep olan iç basurda ise hemoroid tedavisi için band ligasyon yöntemi uygulanabilir. Band ligasyon yönteminde hemoroide sebep olan damarlar lastik bir bant yardımıyla boğularak düzeltilir. Özellikle 3. derece iç hemoroidlerde bu yöntem faydalıdır. Band ligasyon yöntemi ile düzeltilemeyen durumlarda ve 4. derece iç hemoroidlerde ise cerrahi tedavi uygulanır. Basur hastalığında tedavi yöntemleri, şikayetlere bağlı olarak değişebilmektedir. Bu nedenle makatta kanama, kaşıntı veya ağrı şikayetleri olan ve hemoroid nasıl geçer merak eden kişilerin sağlık kuruluşlarına başvurarak hekimlerden bilgi alması oldukça önemlidir.
