Herkes kütüğünün olduğu şehirde yaşamış olsaydı. illerin nüfusu kaç olurdu? Aynı coğrafyayı paylaşmakla sınırlı kalmayan, kişilerin kimliği, psikolojisi ve sosyal yaşamı üzerinde derin izler bırakan hemşehricilik, özellikle göçün yaygın olduğu toplumlarda, aidiyet ve güven duygusunun yeşermesinde başrolü üstlenir.
Üniversite veya askerdeyken tanıştığımız kişilere sorduğumuz ikinci soru; "Memleket neresi?" değil midir? Başka bir şehre taşındığımızda şartlar uygunsa hemşehrilerimizin yoğun olduğu semtlerde ev tutmamız veya satın almamız da aidiyet ve güven duygusunun bir sonucu değil midir?
Yaşadığınız şehirde memleketlinizle, yurt dışında ise vatandaşınızla karşılaşmanın ortaya çıkardığı aidiyet ve güven duygusu; serotonin ile dopamin hormonlarını şelale etmesiyle özellikle büyükşehirlerde bolca '.... Dayanışma Derneği' açılır.
Peki Türkiye'de en fazla hemşehriye sahip kişilerin memleketinin neresi olduğunu biliyor musunuz?
Şanlıurfa...
Öyle ki herkes doğduğu şehirde yaşamış olsaydı nüfusu en fazla olan il, Şanlıurfa olacaktı. Türkiye'nin en çok nüfusa sahip olan ili İstanbul ise ancak 3'üncü sırada yer alacaktı.
Aşağıda bulunan tablolarda 2024 verilerine göre; kaç kişinin hangi ilin kütüğüne bağlı olduğunu, bir başka ifadeyle hemşehrilerinizin sayısını (Yaklaşık) göreceksiniz.
Ekonomik, sağlık, iklim şartları, güvenlik ve eğitim ana başlıkları altındaki zorunluluklarla taşradan kent merkezlerine doğru özellikle 1960'lı yıllarda gerçekleştirilen büyük dalga, ülkemizin demografik, sosyal ve ekonomik yapısını kökten değiştirdi. Fırsat arayışının, umudun yansıması ise çarpık kentleşme oldu.
İç göçün ana merkezi Anadolu'nun doğu ve iç kesimlerinden sanayi ve ticaretin yoğunlaştığı Marmara ve Ege bölgelerine doğru gerçekleşti.
Kütüğü İstanbul'da olan (Kütüğünü İstanbul'a taşıyanlar dâhil) kişilerin nüfusu, şehrin nüfusunun % 17'sini teşkil ediyor. Bir başka deyişle İstanbul'da yaşayanların % 83'ünün kütüğü başka illerde bulunuyor.
En fazla göç alması bakımından İstanbul'u; Ankara, İzmir ve Antalya takip ediyor.
Göçün sanayi üretimine katkı sağlanmasıyla ekonomiye katkısı ve farklı yörelerin geleneklerinin bir araya gelmesiyle kültürel zenginliğin ortaya çıkması gibi olumlu yönleri olduğu gibi olumsuz etkileri de bulunuyor. Plansız ve hızlı göç, büyük şehirlerde; trafik, konut, su ve çevre kirliliği gibi altyapı sorunlarını tetiklerken çarpık kentleşme ve gelir eşitsizliği gibi sosyal gerilimlere neden oluyor. Olumsuz etkisi sadece göçün yapıldığı yerlerle sınırlı kalmayıp taşranın boşalmasıyla tarım ve hayvancılık potansiyelinde küçülme meydana geliyor.
1- Şanlıurfa... 3.037.000
2- Konya... 2.662.000
3- İstanbul... 2.620.000
4- Diyarbakır... 2.397.000
5- Ankara... 2.060.000
6- Samsun... 2.008.000
7- İzmir... 1.970.000
8- Gaziantep... 1.838.000
9- Bursa... 1.810.000
10- Adana... 1.765.000
11- Sivas... 1.700.000
12- Erzurum... 1.625.000
13- Van... 1.540.000
14- Kayseri... 1.535.000
15- Kahramanmaraş... 1.490.000
16- Mardin... 1.340.000
17- Malatya... 1.330.000
18- Trabzon... 1.295.000
19- Tokat... 1.250.000
20- Balıkesir... 1.220.000
21- Çorum... 1.190.000
22- Muş... 1.155.000
23- Kars... 1.110.000
24- Manisa... 1.100.000
25- Yozgat... 1.050.000
26- Giresun... 1.045.000
27- Sivas... 1.040.000
28- Ağrı... 1.025.000
29- Muğla... 980.000
30- Erzincan... 975.000
31- Kastamonu... 950.000
32- Denizli... 935.000
33- Bolu... 900.000
34- Ordu... 895.000
35- Hatay... 890.000
36- Mersin... 875.000
37- Karaman... 870.000
38- Sinop... 865.000
39- Antalya... 860.000
40- Edirne... 850.000
41- Kütahya... 845.000
42- Afyonkarahisar... 830.000
43- Tekirdağ... 825.000
44- Aksaray... 810.000
45- Çanakkale... 795.000
46- Adıyaman... 770.000
47- Uşak... 750.000
48- Nevşehir... 745.000
49- Elazığ... 740.000
50- Kocaeli... 735.000
51- Niğde... 725.000
52- Zonguldak... 710.000
53- Osmaniye... 705.000
54- Kırşehir... 690.000
55- Bartın... 685.000
56- Bilecik... 680.000
57- Sakarya... 675.000
58- Kırklareli... 670.000
59- Burdur... 665.000
60- Çankırı... 660.000
61- Amasya... 655.000
62- Isparta... 650.000
63- Karabük... 645.000
64- Kırıkkale... 630.000
65- Ağrı... 625.000
66- Kilis... 610.000
67- Bayburt... 595.000
68- Gümüşhane... 580.000
69- Tunceli... 565.000
70- Ardahan... 550.000
71- Iğdır... 545.000
72- Düzce... 540.000
73- Bitlis... 535.000
74- Artvin... 530.000
75- Siirt... 525.000
76- Rize... 520.000
77- Hakkari... 515.000
78- Yalova... 510.000
79- Şırnak... 505.000
80- Aydın... 500.000
81- Batman... 495.000
İSTANBUL'DA HANGİ İLDEN KAÇ KİŞİ YAŞIYOR?
♦ Sivas... 759.363
♦ Kastamonu... 546.718
♦ Ordu... 519.889
♦ Giresun... 485.500
♦ Tokat... 478.500
♦ Erzurum... 450.286
♦ Malatya... 419.224
♦ Samsun... 415.022
♦ Trabzon... 411.065
♦ Sinop... 365.925
TERSİNE GÖÇ ARTTI
Son yıllarda yurt içi göçte geleneksel rotanın dışına çıkan yeni eğilimler ortaya çıktı. Büyükşehirlerin oluşturduğu yorgunluk ve konut kiralarının yüksek oluşu nedeniyle özellikle emekliler taşra ve küçük şehirlere göç etmeye başladı. Bu göçün hedef noktasının ise özellikle Ege Bölgesi'ndeki sahil kasabaları olduğunu görüyoruz.
Büyük şehirlerden, küçük şehirlere ve taşraya göçte elbette sağlık ve sosyal hizmetlerinin yeterli oluşu da büyük bir etken olarak öne çıkıyor.
UYDU ŞEHİRLER KAVRAMI OLUŞTU
Tersine göçün bir diğer yönü de yaşanılan büyük şehirlerden çevre şehirlere taşınma şeklinde görülüyor. Örneğin İstanbul'da yaşayanlar; Kocaeli, Tekirdağ ve Sakarya gibi çevre şehirlere yöneliyor. Bunun sonucunda da bu şehirler; İstanbul'un uydu şehirleri haline geldi.
DOĞAL AFET GÖÇÜ
Göçün nedenlerinden birini doğal afetler oluşturuyor. Örneğin 6 Şubat 2023 depremlerinin ardından, Hatay, Kahramanmaraş ve Adıyaman gibi illerden özellikle Mersin ve Antalya'ya yoğun göç yaşandığı görüldü.
Sonuç olarak Türkiye'de yurt içi göç, ekonomik ve sosyal politikaların en temel belirleyicilerinden biri olmaya devam ediyor. Şehirleşme hızını yavaşlatmak ve bölgesel dengesizliği gidermek, gelecekteki kalkınma planlarının ana hedefleri arasında yer alıyor.
