Bir Gecede Yok Olan Bir Şehir
Kışın en sert günlerinde gelen bu deprem, yalnızca binaları değil, şehrin hafızasını, insanlarını, sokaklarını, yaşam biçimini de paramparça etti. Resmî rakamlara göre 32 binden fazla insan yaşamını yitirdi.
Enkaz kaldırma çalışmaları günler sürerken, şehrin büyük bölümü tanınamaz bir hâle geldi. Afet sonrası Erzincan’ın yeniden kurulup kurulmaması dahi tartışıldı.
Eski Erzincan “Yasak Şehir” İlan Edildi
Yapılan zemin etütleri, şehrin bulunduğu bölgenin yoğun fay kırıklarıyla çevrili olduğunu gösterince hükümet radikal bir adım attı:
Eski yerleşim alanı tamamen boşaltılacak ve bir daha yapılaşmaya açılmayacaktı.
Bu karar, Cumhuriyet tarihinin en cesur şehircilik hamlelerinden biriydi.
Yeni Erzincan Nerede Kurulmalı?
Jeologlar, mühendisler, şehir plancıları tarafından hazırlanan onlarca rapor sonucu üç kriter öne çıktı:
- Güvenli zemin yapısı
- Ulaşım avantajı
- Demiryoluna yakınlık
Yenişehir bölgesi bu üç şartı da sağlıyordu. Karar verildi: Erzincan burada yeniden doğacaktı.
Devlet, Bir Şehri Baştan Kurdu
Barınma, gıda, altyapı, yol, plan, sosyal yaşam… Tüm süreç devlet eliyle yürütüldü. Erzincan'ın yeniden kuruluşu, Türkiye’nin modern şehircilik pratiğinin ilk büyük örneklerinden biri oldu.
Kaynak: Prof. Dr. Esin Boyacıoğlu, Doç. Dr. Esra Özkan Yazgan, Araşt. Gör. Merve Umay Keçeci TORU
