Kemalettin Kamu, hem şiirleri hem de siyasi kariyeriyle öne çıkarak Milli Edebiyat akımının etkisiyle sade ve hece ölçüsüne dayalı bir üslup benimsedi; vatan sevgisi, gurbet, aşk ve yalnızlık gibi temaları işleyen eserler kaleme aldı. Şiirleri okul kitaplarında yer edindi, yurt genelinde sevilen bir şair oldu. Ayrıca TBMM'de 6., 7. ve 8. dönemlerde milletvekili olarak görev yaptı, gazetecilik ve Türk Dil Kurumunda da önemli roller üstlendi.
HAYATINDAN İZ DÜŞÜMLER
Kemalettin Kamu, Erzurum'un köklü ailelerinden Kılcızâdeler'e mensup bir ailenin çocuğu olarak 15 Eylül 1901’de Bayburt’ta doğdu. Babası Osman Nuri Efendi (Kılıçoğlu), mal müdürü olarak görev yapan bir memurdu; annesi Hayriye Hanım ise Erzurum'un tanınmış simalarından Mustafa Efendi'nin kızıydı. Aile, edebiyata düşkün bir yapıya sahipti; babasının Osmanlı şairlerinin divanlarını topladığı bir kütüphanesi olduğu bilinir. Çocukluğu, babasının görevi nedeniyle Erzurum, Erzincan ve Refahiye gibi yerlerde geçti. Dokuz yaşında hafızlık eğitimi aldı, sesinin güzelliği nedeniyle babası tarafından hafızlığa yönlendirildi. Daha sonra Rüştiyeyi (ortaokul) Refahiye'de tamamladı ve İdadiye (lise) başladı.
Birinci Dünya Savaşı yıllarında Erzurum'un Rus işgaline uğraması, aileyi derinden etkiledi. Babası Osman Nuri Efendi, memleketinin işgaline üzüntüden kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti. Bu olay üzerine 15 yaşındaki Kemalettin, ailesiyle Erzincan'dan Sivas'a, oradan Kayseri'ye göç etti. Bir süre ağabeyi Hüsnü Uluğ'un (matematik öğretmeni) yanına Bursa'ya gitti. Eğitimini sürdürmek için İstanbul'a gelerek Darülmuallimin (İstanbul Erkek Öğretmen Okulu) son sınıf öğrencisi oldu. Burada Süleyman Nazif gibi dönemin ünlü edebiyatçılarıyla tanıştı ve ilk şiirlerini onun gazetesinde yayımlattı.
ANKARA VE ANADOLU AJANSI YILLARI
13 Kasım 1918'de İstanbul'un işgali üzerine ünlü "Gurbet" şiirini yazdı ve Kurtuluş Savaşı'na katılmak amacıyla okulu bırakıp Ankara'ya geçti. Anadolu Ajansında (AA) çalışmaya başladı; kısa sürede başyazar oldu ve ajansın 11 kişilik kurucular heyetinde yer aldı. Okulunu bitirdikten sonra Paris'e giderek Siyasal Bilgiler Okulunda eğitim gördü. Dönüşünde Matbuat Genel Müdürlüğünde görev aldı. Soyadı Kanunu ile "Kamu" soyadını seçti (aile soyadı "Kâmi" idi).
SİYASİ KARİYERİ
Kemalettin Kamu’nun siyasi hayatı da yoğun geçti: 1935'te 6. Dönem TBMM'de Rize Milletvekili, 7. Dönem'de yine Rize, 8. Dönem'de Erzurum Milletvekili olarak seçildi. Türk Dil Kurumunda Terim Kolu Başkanlığı yaptı. Sağlık sorunları (kalp rahatsızlıkları) yaşasa da, annesinin ölümünden sonra iyice yalnız kalan Kamu, zamanını siyasi, sosyal ve kültürel işlere adadı. 6 Mart 1948'de Ankara'da bir otel odasında kalp krizi geçirerek 46 yaşında hayatını kaybetti. Cebeci Asri Mezarlığına defnedildi.
KAMU’NUN EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ
Kemalettin Kamu, başlangıçta aruz ölçüsüyle şiir yazsa da, Milli Edebiyat akımının etkisiyle hece ölçüsüne (özellikle 11'li kalıba) ve sade bir dile yöneldi. Faruk Nafiz Çamlıbel'in izinden gittiği belirtilir. Şiirlerinde toplumsal temalar (vatan sevgisi, milli mücadele, işgal acısı) kadar bireysel duygular (gurbet, aşk, yalnızlık) da ön plandadır. Kurtuluş Savaşı yıllarında yazdıkları, okul kitaplarına girerek onu ulusal bir şair yaptı. İstiklal Marşı yarışmasına katıldı; "Türk'ün İlahisi" ve "Gözyaşına Veda Et Ey Güzel Anadolu" gibi şiirleri bu döneme aittir. "Çankaya" şiiriyle Cumhuriyet'e bağlılığını dini bir inanç düzeyine çıkardı, ancak bu eser büyük tepki çekti (bazı kaynaklarda Yozgat milletvekili Ahmet Cevdet Taflıoğlu'na atfedilse de, 1934'te Hakimiyet-i Milliye gazetesinde Kamu imzasıyla yayımlanmıştır).
Bazı şiirleri bestelenerek şarkı ya da marş oldu. Dergâh, Türk Yurdu, Varlık, Kalem, Oluş, Ülkü, Yeni Gün ve Şadırvan gibi dergilerde yayımlanan şiirlerini yaşarken kitaplaştırmadı. Ölümünden sonra Rıfat Necdet Evrimer tarafından derlenen Kemalettin Kamu, Hayatı, Şahsiyeti ve Şiirleri (1949) adlı kitapta toplandı. Bu kitap, şairin 100'den fazla şiirini içerir. Daha sonra Sevgi Savsa ve Hasan Tuncay gibi araştırmacılar tarafından incelemeler yapıldı.
Kemalettin Kamu’nun önemli şiirleri arasında şu eserleri gösterilebilir:
Gurbet: İstanbul işgali üzerine yazılmış, en ünlü eseri; gurbet ve vatan hasretini anlatır.
Türk'ün İlahisi: İzmir'in işgali sonrası kaleme alınmış, milli mücadele temalı.
Bingöl Çobanları: Doğa ve halk motiflerini işler.
Çankaya: Cumhuriyet'e methiye.
