ABD’nin Wisconsin eyaletinde ki 20 yaşındaki genç Karlee Ozkurt 5 yıldır elektronik sigara kullandı. Bu bağımlılığı yüzünden sağ akciğeri iki kez sönerek kalıcı hasar meydana getirdi. Hayattaki en büyük pişmanlığının elektronik sigara kullanımı olduğunu söyleyen Karlee, elektronik sigarayı daha az insanın tanımasını ve kullananların bu alışkanlığa devam etmemesi için uyarılarda bulundu. Ancak Türkiye'de elektronik sigaranın yol açtığı akciğer hastalığı olan EVALI vakaları da görülmeye başlandı.
EVALI hastalığı nedir? Hangi belirtilerle ortaya çıkar?
İlk olarak 17 yaşındaki bir Amerikalı öğrencide tespit edilen bu hastalık, öğrencinin solunum problemleri ile hastaneye başvurması üzerine tespit edildi. Bu hastalığın 2019 yılında tıp literatüründe geçmiş olmasına rağmen, elektronik sigara ve buharlaştırıcı ürünlerin kullanımı sonucu ortaya çıktığı kabul edilir. EVALI’nın olası bazı nedenleri arasında, nikotin ve uyarıcı maddelerin sigara kartuşlarında bulunan katkı maddeleri olduğu düşünülmektedir.
EVALI’nın belirtileri nelerdir?
EVALI, ilk olarak hafiften şiddetliye kadar değişen çeşitli solunum ağrılarıyla ortaya çıkar. Yaygın olan semptomlar şunlardır;
· Öksürük,
· Nefes darlığı,
· Göğüs sıkıntısı ağrısı,
· Tükenmişlik hali,
· Yüksek ateş,
· Mide bulantısı ve kusma
· Hızlı kalp atışı
EVALI (ELEKTRONİK SİGARA HASTALIĞI) NASIL TEDAVİ EDİLİR?
EVALI diye adlandırılan bu hastalık akciğerler hastalığı olduğu için uygulanan tedavi yöntemleri de akciğerlere yöneliktir. Belirli semptomlara bağlı olarak antibiyotik tedavisi ve antiviral ilaçlar kullanılır. Şiddetli ağır vakalarda, hastanın solunum yollarını desteklemek için solunum cihazları kullanılabilir. Hastanın vücudundaki sıvı dengesini korumak için damar içi sıvı tedavisi uygulanabilir. EVALI’nın bıraktığı ağır hasarlı vakalarda, yoğun bakım gibi tıbbi müdahale gerektiren tedaviler önerilir.
Zararları nelerdir?
· Elektronik sigara kullanımı akciğer sorunlarına yol açarak EVALI gibi hastalıklara sebebiyet verir. Eelektronik sigranın buharının içinde bulunan kimyasal maddeler akciğerlere zarar vererek tahriş eder.
· İçinde bulundurduğu nikotin sayesinde bağımlılığa yol açar.
· Kalp ve damar hastalıklarına sebep olara kalp krizi riskini artırır.
· Elektronik sigara kullanımı solunum yolu enfeksiyonlarına neden olarak bronşit, zatürre gibi hastalıkların riskini artırır.
